Dzieci alkoholików – co jest dla nich typowe?

Dzieci z rodzin alkoholicznych – ile ich jest?

Jeśli sam pochodzisz z domu, w którym nadużywa się alkoholu, możesz mieć wrażenie, że jesteś jeden na świecie. Jeśli z kolei pochodzisz z rodziny, w której taki problem nie istnieje, może ci się wydawać, że właściwie to nie ma w ogóle. Oba te wnioski są błędne. W Polsce rodzin z problemem alkoholowym są tysiące, co najmniej kilka „takich” dzieci chodzi do każdej szkoły. To powszechny problem, o którym jednak nikt nie chce rozmawiać wprost.

Dzieci alkoholików – jakie są?

Dzieci z patologicznych rodzin, w których nadużywa się alkoholu, prezentują kilka modeli zachowań. Nie wynika to z ich wyboru albo chęci, to raczej przymus, wywołany okolicznościami. Jeśli to właśnie u ciebie w domu pije się często i dużo, to z dużym prawdopodobieństwem wybrałeś jedną z poniższych opcji:

• jesteś bohaterem

Czujesz się zawsze za wszystko odpowiedzialny. Za to, żeby mama i rodzeństwo byli bezpieczni, jeśli twój pijący tata jest agresywny. Za to, żeby w domu było co jeść. Za to, żeby młodszy brat czy siostra odrabiali lekcje. Wiesz, co trzeba robić, by uspokoić pijącego, dbasz o pozory. Masz wobec siebie olbrzymie wymagania, bo przejąłeś lub przejęłaś rolę prawdziwej głowy rodziny.

Jeśli mowa jest o kimś z twojego otoczenia, to możesz zauważyć, że osoba ta nigdy nie włącza sobie „luzu”. Nie pójdzie z wami gdzieś spontanicznie, nie zaniedba żadnych spraw, jeśli musi zrobić zakupy po szkole, to na bank to zrobi. Osoby takie często nie mają życia towarzyskiego.

• jesteś błaznem

Nazwa jest głupkowata, ale samo zajęcie – poważne i wymagające. Wiesz, że sytuacja w twoim domu jest poważna, więc starasz się poprawić nastrój i samopoczucie wszystkim członkom rodziny. Żartujesz, wygłupiasz się Uważasz, że to twoja rola – odwracać uwagę od smutnych i nieprzyjemnych wydarzeń.

A jeśli rzecz dotyczy twojego kolegi albo koleżanki? Możesz być zdumiony/-a, że ta dziewczyna, która zawsze wszystkich rozśmiesza i nigdy nie ma „doła”, przechodzi w domu prawdziwe piekło. Czasem dobry humor to broń i maska, którą zakładamy.

• jesteś kozłem ofiarnym

Zawsze czujesz się winny. Cokolwiek by się nie stało – to że ojciec wrócił pijany, to, że pobił siostrę, to, że u ciebie w domu jest tak źle – zawsze jest to „twoją” winą. Często masz bardzo depresyjne myśli, może nawet samobójcze. Boisz się tego, co przyniesie przyszłość, nie masz energii do działania. Czasem jednak czujesz ogromny bunt i masz ochotę „zasłużyć” na etykietkę winnego – dlatego robisz nieprzemyślane rzeczy, które grożą poważnymi konsekwencjami.

• jesteś cieniem

Starasz się po prostu ukrywać przed światem. Nie wtrącasz się, nie wydajesz opinii, nikogo nie prowokujesz, ale też nie pocieszasz. Starasz się żyć „w swoim” świecie, niezauważony. Ale tak naprawdę istniejesz i ta sytuacja bardzo cię boli.

Jeśli twój kolega czy koleżanka będzie miał/-a podobny problem, może zachowywać się we wręcz irytująco podobny sposób. Cicho, dyskretnie, niewidocznie dla wszystkich. To tzw. szare myszki, które nie mają znajomych i nigdy się nie udzielają.

Jak pomóc sobie? Jak pomóc innym?

Przybieranie tych „póz” i postaw zawsze ma swoje konsekwencje w dorosłych życiu. To jeden z pierwszych objawów tego, że dzieje się coś naprawdę niedobrego. Jak więc pomóc sobie lub innym, gdy rodzice piją?

Alkoholizm jest chorobą, z którą trudno walczyć i trudno wygrać. Niemal pewne jest, że same groźby i błagania z twojej strony nie przyniosą rezultatu. Jeśli problem dotyczy ciebie, porozmawiaj z kimś spoza rodziny – wychowawcą, psychologiem szkolnym, możesz też zadzwonić na telefon zaufania (numer to 116111). Osoby te mogą ci pomóc i doprowadzić do skierowania rodziców na leczenie przymusowe. Brzmi strasznie, ale to naprawdę lepsza opcja, niż nie robić… nic.

Jeśli jednak problem dotyczy twojej przyjaciółki, przyjaciela, koleżanki czy kolegi – zbliż się do tej osoby. Kiedy wyzna ci prawdę, postaraj się ją namówić na któryś z wyżej przedstawionych kroków. Być może w końcu się odważy – właśnie dzięki temu, że ma wsparcie z twojej strony.